Verklaringen kaart 21

1. en 2. It Smellân
Vermoedelijk zijn deze percelen zo genoemd vanwege de langgerekte, smalle vorm.

Rom Paad, kaart 21

5. It Heakampke
Deze naam wijst op gebruik als hooiland. Het woord ‘kamp’ staat voor een stuk grond. In dit geval gaat het dus om een betrekkelijk klein stukje grond.

6. It Breedstik

Mogelijk kwam deze naam in gebruik als tegenstelling tot het noordelijk gelegen smalle stuk land.

8. It Sipkelân
Het is niet bekend welke Sipke de naamgever van dit perceel grond is geweest.

14. De Twa Mêd Efter It Fallaat
De bebouwing oostelijk op perceel nr. 15 en westelijk op perceel nr. 16, aan weerszijden van de Wytfeansterfeart, stond bekend als ‘It Ald Fallaat’. Ten zuiden van deze bebouwing bevond zich tot 1727 een verlaat (sluisje). De geschiedenis hiervan wordt beschreven in het boekje van Veltman ‘Oostermeer Geschiedkundig Beschreven’, pag. 112.  Met een ‘mad’ wordt de hoeveelheid gras bedoeld, die één man op één dag met een zeis kan maaien, ca 50 are. Zie ook nr. 15.

15. It Fallaatslân
Mogelijk bestaat er tussen dit perceel en ‘It Ald Fallaat’ (zie nr. 14) een verband. Misschien werd de opbrengst van dit stuk land gebruikt om het onderhoud van het verlaat (deels) mee te betalen.

17. It Kampke
Het woord ‘kamp’ betekent ‘een stuk grond’. In dit geval gaat het dus om een betrekkelijk klein stukje grond.

27. It Heech fan de Blokhaven
Met het woord ‘blokhaven’ wordt mogelijk een laad- en loskade (voor turf, terpaarde etc.) langs de Wytfeansterfeart bedoeld. ‘Heech’ zou kunnen slaan op ‘hoger aan de vaart gelegen’ nl. ten opzichte van de nrs. 28 en 29, het ‘Leech fan de Blokhaven’. Of speelt een hoogteverschil in het terrein een rol?

28. en 29. It Leech fan de Blokhaven
‘Leech’ zou kunnen slaan op ‘lager aan de vaart gelegen’ (nl. ten opzichte van nr. 27, zie aldaar).

39. De Lytse Blokhaven
‘Lyts’ zou te maken kunnen hebben met klein in de zin van ‘een kleine loswal’. Zie de nrs. 27 t/m 29.

96a. De Fermanjepôle
Op dit perceel stond ooit een doopsgezind kerkje, gesticht in 1671, vergroot in 1712. Het gebouwtje werd in 1838 afgebroken, toen er in Rottevalle een nieuwe doopsgezinde kerk werd gebouwd. Zie hierover Veltman in zijn boekje ‘Oostermeer Geschiedkundig Beschreven’, pag. 72. 

98. It Bild

Het Bildt is een laaggelegen weidegebied, ingesloten door de Lits en de noordelijke tak, de Alde Lits (Kattegatsterwyk). Het Bildt was van oorsprong een ‘meenschar’, in gebruik voor het weiden van vee door de gezamenlijke eigenaren. Een schar is een eigendomsaandeel in de meenschar, dat het recht geeft om in die meenschar gedurende een zomerhalfjaar een volwassen koe te laten grazen. Het werd in 1855 onder de rechthebbenden verdeeld. Hoe dit in zijn werk ging is te lezen in het boek van E. Bosma, ‘Buitengewoon Gewoon’, pag. 344 e.v. De herkomst van het woord ‘Bildt’ zou in oorsprong dezelfde kunnen zijn als die van de gemeente Het Bildt: het opgebolde, dwz. het aangeslibde land. In dit geval zouden dan beide takken van de Lits deze aanslibbing veroorzaakt hebben.